po staremu
  • dowód wyższej kompetencji językowej
    27.06.2003
    27.06.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy obecnie jest błędem stosowanie starej (łącznej lub rozdzielnej) pisowni nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Czy muszę gwałcić swoje poczucie ortografii i koniecznie pisać np. niebędący? Bardzo proszę o jednoznaczne potwierdzenie bądź zaprzeczenie.
    Serdecznie pozdrawiam.
    Ewelina
  • Drzwiś zamknęła?
    10.07.2006
    10.07.2006
    Witam!
    Często słyszę, zwłaszcza u ludzi starszych, ale nie tylko, coś takiego: „Tyś jest głupi” albo „Gdzie wyście są?” czy też: „Drzwiś zamknęła?”. Tego typu wymowa mnie bardzo irytuje. Wydaje mi się, iż jest ona niepoprawna. Czy mam rację?? Proszę o odpowiedź. Z góry dziękuję.
  • góra i dół

    6.05.2023
    6.05.2023

    Dzień dobry! Nurtuje mnie pytanie co było pierwsze – góra czy góra? Czy słowo to najpierw opisywało formację terenu, czy kierunek orientacji? Podobnie można się zastanawiać czy dół – dziura w ziemi, czy dół – kierunek uzyskał swe znaczenie wcześniej?

  • Interpunkcja w zwrocie do adresata

    23.11.2020
    23.11.2020

    Czy po powitaniu (po zwrocie do adresata) w mejlu przecinek i wykrzyknik są równorzędne? Dotarłam do różnych stanowisk, także w Poradni PWN, i wynika z nich, że:

    - wykrzyknik jest „bardziej tradycyjny” i osoby z tzw. starej szkoły go preferują, np.:

    Dzień dobry, Pani Małgorzato!

    Piszę do Pani...

    - wykrzyknik przez część osób jest uznawany za zbyt emocjonalny i akceptowany jest tylko w korespondencji nieoficjalnej, np.:

    Cześć, Gosiu!

    Piszę do Ciebie....

    - przecinek jest coraz popularniejszy i wypiera wykrzyknik (np. Cześć, Gosiu,)

    Cześć, Gosiu,

    piszę do Ciebie...

    - po przecinku zgodnie z polską interpunkcją powinna być mała litera, np.:

    Cześć, Gosiu,

    piszę do Ciebie.

    Czy zaakceptowaliby Państwo dużą literę po przecinku i czy prognozują Państwo, że zostanie to uznane za poprawne, np.:

    Cześć, Gosiu,

    Piszę do Ciebie...

  • Jak śpiewać kolędy?
    15.12.2014
    15.12.2014
    Szanowni Państwo,
    chodzi mi o wers z kolędy Anioł pasterzom mówił. Jak się powinno śpiewać: „naleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem”? Czy w wersji współczesnej: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”? Spotkałam też formy mieszane, które wydają mi się najmniej szczęśliwe: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem” oraz „naleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”. Wiem, że tekst został zapisany w rękopisie kórnickim, ale nie potrafię do niego dotrzeć.
    Hanna Bartoszewicz
  • Jak zacząć e-mail?
    5.01.2009
    5.01.2009
    Szanowna Redakcjo,
    chciałem zapytać, jakim zwrotem najlepiej rozpoczynać korespondencję elektroniczną? Powszechnie stosowany zwrot Witam przyprawia mnie (i chyba nie tylko mnie) o ciarki, a nie potrafię znaleźć odpowiedniego jego substytutu. Z oficjalnymi korespondencjami nie mam takiego problemu, ponieważ mamy zwroty Szanowna/y Pani/e. Co jednak z bardziej luźnymi korespondencjami?
    Pozdrawiam serdecznie
  • laska
    7.06.2009
    7.06.2009
    Dzień dobry,
    zastanawiałem się nad etymologią słowa laska, coraz popularniejszego określenia młodej, ładnej dziewczyny. Wydaje mi się, że określenie to jest dość stare, starsze w każdym razie niż przemiany w języku po upadku komunizmu. Czy ma ono coś wspólnego z Laszka, określeniem Polek w językach naszych wschodnich sąsiadów? Od kiedy jest poświadczone?
    Z poważaniem,
    Jerzy Kowalczyk
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • nie z imiesłowami
    2.07.2007
    2.07.2007
    Szanowni Państwo!
    Wprawdzie wg najnowszych zasad imiesłowy przymiotnikowe – zarówno czynne, jak i bierne – piszemy razem, ale trudno się pogodzić z pisownią niebędący razem; to wygląda trochę dziwnie. Bardzo proszę o odpowiedź, jak powinno się poprawnie pisać – nie będący czy niebędący?
    Pozdrawiam – Janina Pelczar
  • orzeczenie przy tzw. podmiocie szeregowym
    11.09.2009
    11.09.2009
    Drodzy Eksperci,
    jaką formę powinno mieć orzeczenie w zdaniach typu:
    1. Po przestąpieniu progu widzimy, że znajdują się (znajduje się?) tam fotel, ława i stary kominek.
    2. Aby to osiągnąć przydadzą się (przyda się?) pomysłowość i poczucie humoru.
    3. Dopełnieniem całości (jest?) efektowny stoliczek, miękka kanapa.
    4. Jest tam piękny stół i sofa (a może: tam piękny stół i sofa?)
    Z poważaniem, AP
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego